Borzęcanie w Ameryce, część 1 Przypadająca w 2021 r. setna rocznica powstania w Chicago Towarzystwa Ratunkowego Gminy Borzęcin jest dobrą okazją do przypomnienia jego szlachetnej działalność. Inspiracją do podjęcia tego tematu była też rozmowa telefoniczna, którą przeprowadziłem przed rokiem z obecnym prezesem towarzystwa Stanisławem Przepiórką, mieszkającym z rodziną w Chicago. Ilość zgromadzonego materiału powoduje, że podjąłem decyzję o jego prezentacji w kilku częściach. Przedstawione poniżej materiały źródłowe to zapisy z „Dziennika Związkowego” w USA oraz czasopisma „Lud Katolicki” z Polski, dotyczące działalności Towarzystwa od 1919 do 1987 r. Mam świadomość, że jest to niepełny i fragmentaryczny obraz jego działalności. Wielu mieszkańców Borzęcina, również parafie, straż pożarna, gmina i szkoły doświadczyły dobroczynnej pomocy ze strony rodaków od prawie już 100 lat! Zwracam się z apelem o przesyłanie mi skanów pamiątek rodzinnych (zdjęć, wycinków z prasy, biletów, zaproszeń itd.) celem ich zaprezentowania w następnych artykułach. Jako pasjonat historii Borzęcina i okolic pragnę też oddać szacunek kilku pokoleniom emigrantów „zza wielkiej wody” pamiętających o Borzęcinie nad Uszwicą. Mój adres mailowy: <lucjankolodziejski@o2.pl> Dziękuję za przesłane mi materiały Mariuszowi Gałkowi z przysiółka Wygoda koło Niedzielisk i Tadeuszowi Drabantowi z Krakowa. Pisownia w oryginale. Lucjan Kołodziejski Paczki z Ameryki 17 września 1919 r. wysłały nam dzieci nasze z Ameryki paczki, które z powodu różnych trudności przeleżały 1½ roku w Gdańsku. Wiele razy pisaliśmy w tej sprawie do Warszawy, ale zawsze nadaremno. Aż wreszcie udaliśmy się z prośbą do p. posła dra Matakiewicza, który wraz z kolegami swymi zajął się tą sprawą gorliwie i w naszej biedzie nam pomógł, bo 19 marca b.r. otrzymaliśmy wreszcie paczki któreśmy już za zaginione uważali. To też dziś w imieniu wszystkich poratowanych zasyłamy p. posłowi Matakiewiczowi i jego Towarzyszom za ich życzliwość i pracę serdeczne podziękowanie staropolskim „Bóg zapłać”. „Lud Katolicki” nr 16 z 17 kwietnia 1921r. Borzęcanie w Ameryce Nie wszyscy, którzy wyjechali z kraju do tej „ziemi obiecanej” dobrych zarobków, do Ameryki, wywieźli ze sobą na obczyznę miłość swojej wsi rodzinnej. Są tacy co o niej zapomnieli. Nie można tego powiedzieć o emigrantach z Borzęcina. Miłość Ojczyzny, miłość wsi rodzinnej, objawiła się oto w małej grupce Borzęcan pięknym czynem, o którym jedna z amerykańskich gazet pisze tak: Borzęckie Tow. Ratunkowe urządza w przyszłą niedzielę w Sali Zjednoczenia, przy Milwaukee ave. i Augusta ul. wiejskie wesele na wzór wesel urządzanych w Borzęcinie”. Towarzystwo powyższe pracuje od pierwszych dni swojej egzystencji dla dobra rodaków w wiosce rodzinnej i wysłało już setki dolarów do Polski na cele dobroczynne. Dochód z powyższej zabawy przeznaczony jest również na dobry cel, bo budowę Domu Ludowego, który będzie kuźnią oświaty dla Borzęcan. Na wesele powyższe zapraszają rodaków: Stefania Stąsiek, Jan Kuliś, Władysław Szymczak, Jan Ptasiński, Jan Wijas, Kinga Dziubak i Franciszek Sternik członkowie komitetu. Prócz kulturalnej strony tej zabawy, prócz tego, że wskazuje ona na umiłowanie starokrajskich obyczajów i tradycji przebija się przez ten czyn Borzęcaków kochające Ojczyznę serce. Cześć im za to! R. „Lud Katolicki” nr 46 z 17 listopada 1929 r. Bankiet dla Księdza Zygm. Jakubowskiego Bankiet z okazji 10-lecia kapłaństwa (*) ks. Z. Jakubowskiego S.J. rodem z Borzęcina, odbędzie się w tę niedzielę 5-go czerwca, o godz. 6-ej wieczorem w sali Oaza, 1250 Milwaukee Ave. Wszyscy rodacy proszeni o przybycie i zapoznanie się z naszym rodakiem, który jest współredaktorem „Posłańca Serca Jezusa” w domu misyjnym OO. Jezuitów pod nr 4105 North Avers Ave w Chicago. -Komitet. „Dziennik Związkowy” nr 130 z 4 czerwca 1938r. Ojciec Zygmunt Jakubowski SJ
(*) Mszę św. prymicyjną ks. Zygmunt Jakubowski SJ odprawił w Borzęcinie 8 lipca 1928 r.
Wycieczka Borzęcan do Lasku Powiatowego
Towarzystwo Ratunkowe Gminy Borzęcin urządza wielki doroczny piknik w niedzielę, dnia 4 –go sierpnia, w lasku powiatowym Caldwell Woods Nr 52 i pół. Początek o godz. 12 w południe. Muzyka doborowa, wiele niespodzianek. Dojazd tramwajem Milwaukee avenue do końca linii (Devon), potem pieszo dwa bloki w prawo. - Komitet: Andrzej Bąk, przewodniczący; Rozalia Tadeusiak, Władysław Ryglewski, Franciszek Curyło, Józef Owsiak i Marian Daniel.
„Dziennik Związkowy” nr 33 z 27 lipca 1940 r.
Tow. Ratunkowe Gm. Borzęcin odbędzie swoje posiedzenie w przyszły czwartek, 10-ego marca w Sali posiedzeń 2101 W. Thomasa ul. o godz. 8–ej wieczorem. Listy z Borzęcina z prośbą o zapomogę. Członkowie i członkinie proszeni są o współudział w posiedzeniu. - Stefania Curyłowa, prezeska; Franc. Sternik sekr. prot.
„Dziennik Związkowy” nr 57 z 8 marca 1955 r.
Towarzystwo Ratunkowe Gminy Borzęcin odbędzie swoje posiedzenie w przyszły czwartek, 10 kwietnia w Sali posiedzeń 2101 W. Thomasa ul. o godz. 8 wiecz. Jak zwykle różne sprawozdania i list z Borzęcina z Komitetu Budowy Szpitala (*) będą na porządku obrad. Prosimy wszystkich członków i członkinie o udział w posiedzeniu. Stefania Curyłowa - prezeska; Franc. Sternik sekr.
„Dziennik Związkowy” nr 85 z 10 kwietnia 1958 r.
Dom Zdrowia w Borzęcinie, ok 1978 r.Karta pocztowa ze zbiorów Anny Stoch
(*) Pomyłka, winno być Domu Zdrowia w Borzęcinie, potocznie określanego mianem Ośrodka Zdrowia.
Nowy Zarząd Tow. Rat. Gm. Borzęcin
Posiedzenie instalacyjne nowego zarządu Tow. Rat. Gminy Borzęcin odbędzie się w czwartek, dnia 9-go stycznia o godz. 7.30 wieczorem w Sali przy 2701 W. Thomas. Na początku obrad będą listy z Borzęcina, sprawozdania delegatów, komitetów i administracji, wysyłka ubrań do Borzęcina dla straży pożarnej. Będą też goście jak prezes Z.K.M. p. Edward Panowiak prezes okręgu 32 R.P., Wojciech Babicz kapelan Zygmunt Jakubowski, zainstaluje nową administrację. Członkowie jaki członkinie proszeni o przybycie na posiedzenie. - Stefania Curyło, prezeska, Franc. Sternik – sekr.
„Dziennik Związkowy” nr 6 z 8 stycznia 1958 r.
Towarzystwo Ratunkowe Gminy Borzęcin odbędzie półroczne i przedwakacyjne posiedzenie w czwartek 11 czerwca w Sali 2701. W. Thomasa ul. o godz. 8-ej wieczorem. Ponieważ przez następne dwa miesiące posiedzeń nie będzie, przeto zarząd uprasza wszystkich członków oraz członkinie o przybycie. Posiedzenie będzie krótkie, a po posiedzeniu będzie przyjęcie i mały program poświęcony ojcom i matkom. Również będzie odczytany ważny list od rodaków z Borzęcina. - Stefania Curyło prezeska, Ludwik Makowski sekr. Prot.
„Dziennik Związkowy” nr 135 z 9 czerwca 1959 r.
Józef Kowal, Znany Działacz Polonijny odchodzi z firmy po 44 latach pracy
Był od 29 lat. To jest od założenia Prezesem Towa. Idzikowskiego, Grupy 2566 ZNP, a przez 35 lat w Tow. Ratunkowym Gminy Borzęcin.
Józef Kowal to wspaniały, żywy przykład mrówczej pracy zawodowej i bezinteresownej, ideowej pracy społecznej. Ten szeroko znany w Polonii Chicagowskiej działacz o d c h o d z i obecnie na emeryturę po 44 latach nieprzerwanej pracy w J.R. Abrams Pikture Frames CO. przy 418 N. May. Odchodzi z tej firmy nie dlatego, że liczy już 66 lat życia, ale dlatego, bo kompania przenosi się z Chicago do Missisipi.
Kilka słów o Józefie Kowalu
Józef Kowal przyjechał do stanów Zjednoczonych z Małopolski licząc 22 lata. W Chicago rozpoczyna pracę w J.R. Abrams Pikture Frames CO. przy 418 N. May ul. W tej to firmie pracuj bez przerwy 44 lata jako inżynier i główny dozorca. Firma ta przeprowadza swój interes z Chicago do stanu Missisipi, zaś Jan Kowal liczący 66 lat, odchodzi na zasłużony odpoczynek. Poza wakacjami Józef Kowal nie opuścił prze 44 lata ani jednego dnia pracy, nawet choroba nie była przeszkodą w tym okresie jego 44 lat pracy w tej firmie.
Praca w organizacjach Józefa Kowala. Prócz pracy w fabryce Józef Kowal interesował się bardzo żywo pracą społeczną i narodową, biorąc liczny udział w naszych polskich organizacjach. Przez okres 29 lat, od założenia jest prezesem Tow. Idzikowskiego, Grupy 2566 ZNP, od 35 lat jest on członkiem Towarzystwa Ratunkowego Gminy Borzęcin, gdzie jest przez 7 lat sekr. prot. I przez 5 lat skarbnikiem owego towarzystwa. Jest jednym z organizatorów Klubu Niedzieliska, gdzie piastował urząd w tym klubie sekr. prot. przez 7 lat. Kluby te należą do Zw. Klubów Małopolskich. Józef Kowal jest jednym z organizatorów Gminy 177 ZNP. W gminie tej jest on przez 5 lat marszałkiem, prezesem przez 5 lat i 7 lat wiceprezesem. Z Gminy tej Józef Kowal jest posłem 32 ZNP, W Minneapolis, Minn. Józef Kowal jest delegatem do Izby Delegatów Zw. Klubów Małopolskich do 32-ego Okręgu Rady Polonii przy Związku Klubów Małopolskich, do Polsko-Amerykańskiej Rady Pracy, gdzie jest marszałkiem. W 32–gim Okręgu Rady Polonii przy Zw. Klubów Małopolskich jest dyrektorem. Jan Kowal jest członkiem KL. Niedzieliska przez 35 lat. Przez okres 25 lat jest delegatem do gminy 177 ZNP, gdzie nie opuścił ani jednego posiedzenia w tej Gminie.
Józef Kowal należy do Parafii św. Jana Kantego
Józef Kowal nie tylko pracuje w organizacjach polskich, lecz jest wzorowym parafianinem w parafii św. Jana Kantego, do której to parafii należy przez okres 45 lat, gdzie też należą jego zamężna córka i dwaj synowie Józef jr. i Czesław. Józef Kowal w tej to parafii 45 lat temu, to jest w 1914 roku pojął za żonę swą obecną towarzyszkę życia – młodą wówczas pannę Wiktorię zamieszkującą obecnie par.1031 N. Paulina ul.
Nie Zapomniał o Swojej Wiosce
Józef Kowal urodził się w Borzęcinie. Jako wierny jej syn, nie zapomniał o niej. Wiele dołożył starań i pracy, aby swym rodakom spieszyć z pomocą. Kiedy po drugiej wojnie światowej i podczas jeszcze trwania tej wojny Związek Klubów Małopolskich rozpoczął pracę zbierania odzieży, z myślą wysłania ich do swoich rodaków, Józef Kowal jest jednym z pierwszych pracowników w tym kierunku czyniąc to wszystko z myślą niesienia pomocy swym rodakom w Borzęcinie. W jego domu, w bezmencie par. 1031 N. Paulina ul., była pakowana odzież w skrzynie, które on sam zwoził z fabryki. Potem te skrzynie zwożone były do głównej kwatery skrzyń Zw. Klubów Małopolskich przy 32-gim Okręgu Rady Polonii. Takich skrzyń z różnego rodzaju odzieżą i butami do wioski Borzęcin wysłane było 88 a każda ważyła przeciętnie 260 funtów. Skrzynie te doszły do jego rodzinnej wioski w Borzęcinie, gdzie tę odzież i buty otrzymywali jego rodacy, ci którzy najbardziej potrzebowali. Praca ta dla rodaków swej wioski wykonana został przez rodaków z Borzęcina pod egidą Towarzystwa Ratunkowego Gminy Borzęcin, a w której to pracy główną sprężyną działającą był Jan Kowal.
Dalej Będzie Pracował w Organizacjach
Józef Kowal odchodzi na zasłużona emeryturę, lecz nie odchodzi od pracy w swych organizacjach w których przez okres swojego życia w Chicago tak wybitny brał udział. Dalej będzie czynny. Dalej będzie na posiedzeniach tych organizacji tak długo jak mu zdrowie pozwoli.
Pragnie Zobaczyć Swą Rodzinną Wioskę
Józef Kowal w przyszłym roku pragnie odwiedzić swa rodzinną wioskę, którą porzucił za chlebem jako 15-to letni chłopiec. Chce raz jeszcze zobaczyć to wszystko na swe własne oczy co widział jako dziecko i jako młodzieniec. Pomimo że swa rodzinę i swą wioskę opuścił w wieku 15 lat, jest jej wiernym synem i tak wiele dla niej dokonał. Oto okres pracy i życia 45 lat jednego z naszych rodaków – Józefa Kowala - cichego i jakże skromnego pracownika dla naszych rodaków i na polu społecznym i narodowym.
„Dziennik Związkowy” nr 120 z 21 maja 1959 r.
Winieta „Dziennika Związkowego” z 21 maja 1959 r.
Tow. Ratunkowe Gm. Borzęcin urządza zabawę stoliczkową w niedzielę, 18-go stycznia, w górnej Sali Z.K.M. Początek o godz. 2-ej po południu. Piękne nagrody dla szczęśliwych oraz wiele fantów dla gości biorących udział w zabawie. Nasi przyjaciele proszeni są o poparcie dobrej sprawy, nasi członkowie o współpracę, w tym kierunku, żebyśmy nie mieli zawodu. Dochód przeznaczony – pół na budowę kościoła w Dolnym Borzęcinie, a pół na odrestaurowanie kościoła w Górnym Borzęcinie. Przew. Komitetu Aniela Czyryk, prezeska Stefania Curyło, oraz Fran. Sternik zapraszają wszystkich naszych przyjaciół.
„Dziennik Związkowy” nr 12 z 15 stycznia 1959 r.
Budowa kościoła w Borzęcinie Dolnym, ok. 1959 r. Z arch. Parafii
$28 zebrano Na Dobroczynność Na Instalacji Tow. Borzęcin
Instalacyjne posiedzenie Tow. Ratunkowego Gminy Borzęcin odbyło się w niedzielę 10 stycznia w Sali posiedzeń ob. Wacławika 2701. W. Thomasa str. Posiedzenie zagaiła prezeska Stefania Curyło modlitwą. Poprosił ona Ojca Z. Jakubowskiego, który jest kapelanem Tow. Borzęcin, do odebrania przysięgo od administracji na rok 1960. Administracja: - Prezeska Stefania Curyło; wiceprezeska Aniela Czyrek; sekr. fin. Anna Lorek; kasjer Józef Kowal. Rada gospodarcza: Maria Kubeczko, Aniela Orszulak i Jan Pokorzywa. Prezeska podziękował O. Z. Jakubowskiemu i zaprosiła obecnych na kolację, którą przyrządziły członkinie towarzystwa. Po kolacji prezeska S. Curyło poprosiła b. prezesa J. Janczurę na przewodniczącego programu, który na pierwszego mówcę poprosił Ojca Z. Jakubowskiego. Przemawiał również jako gość honorowy W. Babicz prezes Okr. 32 Rady Polonii. Dalej przemawiali Kinga Dziubak, Czyrek, L. Makowski, J. Kowal. Fr. Sternik, M. Kubeczko, J. Pokrzywa, L. Nicpoń, W. Ptasicki, S. Wijar i wiele innych. Podczas instalacji zebrano kolektę 28 dol., którą przeznaczono, jak następuje: 13 dolarów na fundusz paraliżu dziecięcego, a 15 dolarów do Rady Polonii przez Okręg 32. Obecnie posiedzenia odbywać się będą w drugą niedzielę w każdym miesiącu. - Stefania Curyło, prezeska, Ludwik Makowski- sekr. prot.
„Dziennik Związkowy” z 1 sierpnia 1960 r.
Tow. Ratunkowe Gminy Borzęcin urządza zabawę stoliczkową w niedzielę, 10-go kwietnia, w górnej Sali ZKM, 1401 W Superior ul. Początek o godz. 8-ej po południu. Zapraszamy wszystkich członków i przyjaciół. Cel jest godny poparcia, gdyż cały dochód przeznaczony jest na obydwa kościoły w Borzęcinie. Po zabawie kawa i kołacze dla wszystkich. Aniela Czyryk przewodnicząca zabawy.
„Dziennik Związkowy” nr 82 z 6 kwietnia 1960 r.
Towarzystwo Ratunkowe Gminy Borzęcin odbędzie specjalne posiedzenie w niedzielę 5-go sierpnia w Sali Związku Klubów Małopolski, pod nr 1401. Zarząd uprasza o jak najliczniejsze przybycie. Po zebraniu będzie przyjęcie dla ks. Stanisława Wacha, który obecnie jest z wizytą w Stanach Zjednoczonych. Aniela Czyryk – prezeska. Ludwik Makowski – sekr. prot.
„Dziennik Związkowy” nr 180 z 1 sierpnia 1973 r.
Ks. Stanisław Wach. Fot. Lucjan Kołodziejski
Tow. Ratunkowe Gminy Borzęcin urządza zabawę stoliczkową w niedzielę, 9-go września, w górnej Sali ZKMałop., 1401 W Superior ul., o godz. 2-ej po południu. Będzie wiele nagród i fantów dla biorących udział w naszej zabawie. Nasi przyjaciele proszeni są o poparcie dobrej sprawy. Zarząd wraz z komitetem dokładają starań, by wszyscy ubawili się znakomicie. Członkowie proszeni są o przyniesienie fantów. Po zabawie będzie przyjęcie dla wszystkich. Aniela Czyryk – prezeska. Ludwik Makowski – sekr. prot.
„Dziennik Związkowy” nr 211 z 7 wrzesnia 1973 r.
Miesięczne zebranie Tow. Ratunkowego Gminy Borzęcin
Miesięczne zebranie Towarzystwa Ratunkowego Gminy Borzęcin odbędzie się w niedzielę, 8 lutego o godz. 3 po poł. w Sali Plac. 90 SWAP, 6005 W Irving Park Rd. Prosimy wszystkich członków o przybycie. Kazimierz Ptasiński - sekr. prot.
„Dziennik Związkowy” nr 24 z 4 lutego 1987 r.
Zabawa Tow. Rat. Borzęcin
Towarzystwo Ratunkowe Borzęcin zaprasza na zabawę jesienną, która odbędzie się w sobotę 8 listopada o godz.7:30 wiecz. [2008 r. – przypis L. Kołodziejski] w sali Klubu “Eagles” przy 5844 N. Milwaukee Ave. (parking naprzeciwko Klubu). Donacja $15 od osoby. Gra orkiestra “Pacyfik Band”. Bar i bufet obficie zaopatrzony. Dochód przeznaczony na pomoc rodzinnej wiosce. Danuta Przepiórka, sekr. prot.
https://dziennikzwiazkowy.com/c19-zop/zabawa-tow-rat-borzecin/
